Bir reji veya ana kumanda odası tasarlamak ve inşa etmek, farklı insanlar için farklı anlamlar ifade eder ve genellikle sayısız yolla gerçekleştirilebilir.

İşe bir dizi önemli soru sorarak başlamak gerekir;

Oda hangi büyüklükteki stüdyoyu destekliyor? Oda birden fazla stüdyoyu destekliyor mu? Uzaktan kumanda ne olacak?

Dikkate alınması gereken diğer hususlar arasında mevcut oda büyüklüğü, personel sayısı, video kaynağı sayısı, ağ entegrasyonu ve altyapınızın temel bant SDI, IP veya her ikisinin bir kombinasyonu olup olmadığı yer alır.

Yazılım Tabanlı Workflow

Teknoloji giderek daha fazla yazılım tabanlı hale geldikçe, tek bir ürünün daha fazla yetkinliğe ve kapasiteye sahip olmasını sağlıyor. Bu da üreticilerin ve satış ekiplerinin mevcut ürünlere yeni özellikler eklemesini kolaylaştırıyor. Yazılım tanımlı sistemler aynı zamanda grafikler, kromakeyler üreten, video alımını, format dönüştürmeyi ve oynatmayı gerçekleştiren ve ses seviyelerini yöneten bir prodüksiyon masası gibi tam entegre sistemlere de yol açmıştır. Bu tür tam çözüm sistemlerin kullanılması, maliyetten tasarruf edilmesine yardımcı olur ve personel ihtiyacını büyük bir oranda azaltır. Ayrıca yer sıkıntısı çeken tesisler için de idealdir.

Daha büyük tesisler geleneksel yol izlenebilir ve 96 girişli büyük bir resim masası, düzinelerce çapraz noktaya sahip bir routing switcher, bir yeniden oynatma sunucusu, ölçeklenebilir bir monitör duvarı ve büyük bir ses miksaj masası kurabilir. Tüm bu araçlar daha sonra dosyaların işlenip taşınmasına yardımcı olan ve sinyalleri doğru zamanda doğru yere ulaştıran bir ağ üzerinde barındırılabilir.

Bu örneklerin ortak noktası, bir yönetmenin (ve teknik yönetmenin) elinden çok çeşitli program prodüksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı olma yeteneğidir. Ayrıca personel operasyonuyla yönetilecek bir iş ortamı da gerekecektir. Sinyalleri “belirlenen” uygun formata dönüştürmek için, bir ağ arayüzünden veya ağ geçidi kartlarından yararlanmak da işlerin sorunsuz yürümesi için önemlidir. Bu da başka bir soruyu akla getiriyor: Kullanacağınız uygun format nedir?

Bir video kontrol odasının temel bileşenleri arasında şunlar yer alır;

Resim Masası (Vision Mixer/Video Switcher)

Bu, bir prodüksiyon kontrol alanı oluştururken göz önünde bulundurulması gereken ilk hususlardan biridir. Resim seçicinin (ya da teknik yönetmenin) oturduğu ve kaynakların seçilip düzenlendiği yerdir ve kontrol odasının kalbi olarak bilinir. Bazı masalar dar bir alana odaklanmış olsa da, hata kabul etmeyen prodüksiyonlar (canlı yayın projeleri) için son derece güvenilirdir. Ayrıca yukarıda bahsettiği diğer yazılım tabanlı seçenekler ise esnek yazılım tabanlı prodüksiyon araçları paketi sunan tam entegre bir yaklaşım benimser.

Peki, hangisini seçeceğinize nasıl karar verirsiniz?

Öncelikle stüdyonuzda ne tür programlar üreteceğinize bakmanız gerekir. Bir sonraki husus ise bütçedir. Prodüksiyon için kullanılacak resim masaları söz konusu olduğunda çok fazla seçenek karşınıza çıkacaktır. Alt düzey projeler için, NDI ağını destekleyen bir yazılım, PTZ video kameraları, ışıkları, mikrofon seviyelerini ve diğer şeyleri doğrudan masa veya yazılım üzerinden kontrol etmenizi sağlar. Daha büyük projeler için, düzinelerce girişe sahip geleneksel SDI tipi bir resim masası ideal olabilir ve masanın kontrol panelinden diğer ekipman parçalarını da çalıştırabilirsiniz.

Günümüzün resim masalarıyla ilgili bir başka heyecan verici şey de üreticilerin resim masalarıyla router ve switcher’ları birleştirmeye başlamasıdır. Böylece resim masasından bir haber yayını veya şov üretmek için gereken tüm prodüksiyon kaynaklarına ve girişlerine doğrudan erişim sağlanabilmektedir. Teknolojilerin bu şekilde birleştirilmesi, özellikle de çoğunlukla SDI olan ancak bir miktar IP altyapısı da içeren hibrit bir tesisteyseniz çok fazla esneklik sağlar. Bu kurulumla, her iki kaynak türünü de aynı masa içinde birleştirebilirsiniz.

Günümüzde resim masalarının ne anlama geldiğini gerçekten zorlayan yeni teknolojiler devreye giriyor. Personel pozisyonlarının anlamlarının genişlediğini görüyoruz. Böylece resim seçici aynı zamanda grafikleri, VTR’leri ve bir gösterinin diğer bileşenlerini de yönetiyor.

Çoğu masa, bir masanın daha fazlasını yapmasını sağlayan yazılım özelliklerini de ekleyerek, FPGA tabanlı işleme ve uzaktan işlemlere de olanak tanıyor. Örneğin, bulut özellikli bir masa, dünyanın her yerindeki operatörler tarafından uzaktan erişilebilir hale geliyor ve tesis sahiplerinin donanım yatırımlarından en yüksek değeri elde etmelerini sağlıyor.

Diğer durumlarda geleneksel SDI girişli ve çıkışlı iş akışına bakarsak, I/O kartı olan bir sunucunuz vardır ve bu sunucu donanım tabanlı bir yapıdır. Fakat işleme donanımdan ziyade sanallaştırılmış bir yazılım da olabilir.

Grafikler

Programınızın görünümü ve hissi, kullandığınız grafikler tarafından belirlenir. Grafikler bir video hikayesini bir dizi olumlu ve yaratıcı yolla geliştirir.

Stüdyo tasarımcıları, pazardaki birden fazla ekrana hitap edebilmek için en yaygın formatları ve çözünürlükleri destekleyen bir sistem aramalıdır. Template tabanlı grafik platformları da operatörlerin arka planda işlenen bir dizi bilgisayar ekranı alanını doldurarak iş birliği içinde ve hızlı bir şekilde çalışmasına olanak tanıdığı için popüler olmuştur. Prodüktörler ya da kurgu operatörleri işlerini bitirdikten sonra, hikâyeyi doğru biçimlendirilmiş grafiklerle doğrudan yayına gönderiyor ya da sonradan üretilmiş bir video projesine ekliyorlar.

En iyi sistemler, düşük gecikmeli ve hızlı dönüş sürelerine sahip grafik kartları veya (daha maliyetli) gerçek zamanlı birleştirme motorları sunarak seçim sonuçlarının ve büyük spor etkinliklerinin canlı yayını için yüksek kaliteli artırılmış gerçeklik öğeleri oluşturmada kullanılır. Bu örnekte, grafikler bir kez oluşturulabilir ve daha sonra setteki birçok farklı boyuttaki ekrana uyacak şekilde yeniden biçimlendirilebilir. Grafik paketi, grafiklerin gerçek zamanlı olarak oluşturulmasını sağlamak için seçim sonuçları gibi üçüncü taraf canlı veri akışlarından da yararlanabilir.

Bir kontrol odası, resim seçici veya özel bir VS personeli tarafından yönetilen efektlerle çekim yapmak için bir yeşil ekran duvarı veya sanal set de kurabilir. Bu, programınızın havasını belirlemek için çok çeşitli arka planların ve sanal ortamların kullanılmasına olanak tanır.

Güvende olmak için, kontrol odanızdaki veya prodüksiyon ağınızdaki diğer ürünlerle iyi çalışan bir grafik sistemi seçmek her zaman önemlidir. Artık pek çok üretici, uyumluluk ve tek noktadan müşteri deneyimi sağlamak için özel “paketlenmiş” kontrol odası fırsatları sunuyor.

İletişim Sistemleri

Bir kontrol odasının belki de en göz ardı edilen ancak hayati önem taşıyan parçası İnterkom sistemidir. Ekipteki herkes bu şekilde iletişim kurar ve bir prodüksiyonun sorunsuz ilerlemesini sağlar.

Bir İletişim sistemi seçerken, öncelikle mevcut bir sistem olup olmadığını belirlemelisiniz. Eğer varsa, o zaman bu sisteme ekleme yapmak veya sistemi tamamen güncellemek en uygun maliyetli yoldur. Sistemleri karıştırmak ve eşleştirmek bazen zordur (bazıları AES67 gibi ağ tabanlı protokolleri desteklerken diğerleri en iyi Dante ile çalışır) ancak doğru uzman tarafından biraz ince ayar yapılması her şeyin işe yaramasını sağlayabilir.

Ekipler kendi cep telefonlarını ve WI-FI iletişimlerini iletişim sistemlerine dahil etmeye başladılar. Bu daha kullanışlıdır ve kural olarak ekipler mümkünse kulaklıkları paylaşmayı sevmezler. Comms, sisteminize programlar ve karışık eksiler için MADI hatları da dahil edebilir. Mix-minus genellikle yankıları veya geri bildirimleri önlemek için kullanılır.

Playback (Tekrar Oynatma) Sistemleri

Çoğunlukla spor prodüksiyonlarında kullanılan tekrar oynatma sistemleri artık çeşitli özelliklerle ve çok çeşitli fiyat noktalarında sunuluyor. Anlık tekrar sistemlerini prodüksiyonlarına uygulamak isteyen herkes, yeni bir sisteme yatırım yapmadan önce genel beklentilerini, sistem gereksinimlerini ve elbette bütçelerini belirlemelidir.

Anında tekrar oynatma sistemleri iki ana bileşenden oluşur. Bunlardan biri, genellikle sabit disk tabanlı olan ve anında tekrar oynatma kliplerini kaydeden ve oynatan cihazdır. Diğer bileşen ise anlık tekrar oynatma cihazlarını kontrol eden bir cihazdır. Bu kontrol cihazı klavyeli bir bilgisayar olabilir, ancak ideal olarak hızlı ve verimli çalışma için özelleştirilmiş düğmelere ve bir T-Bar’a sahip ayrı bir profesyonel kontrol yüzeyidir.

Bununla birlikte, tekrar oynatma sistemleri öne çıkan görüntüler oluşturmaktan daha fazlasını yapabilir. Ayrıca saklanabilen ve daha sonraki bir tarihte geri çağrılabilen kamera görüntülerini kaydetmek için de kullanılabilirler. Bu, tüm bir prodüksiyonun video değerinin başka amaçlar için yeniden kullanılabileceği veya yeni bir yere taşındığınızda ancak aynı türde bir spor projesi yaparken kurulum süresini kısaltmak için kullanılabileceği anlamına gelir.

Kontrol odanızdan üretilecek programların türüne bağlı olarak, tekrar oynatma sisteminizin ne kadar depolama kapasitesine sahip olduğunu ve ihtiyaç duyulduğunda ekleme yapıp yapamayacağınızı öğrenmeniz önerilir. Ayrıca katı hal ortamı gibi çıkarılabilir ve istikrarlı bir uzun vadeli depolama formatı seçmek de önemlidir.

Not: Resim masaları genellikle dosyaları kaydedebilen ve makro olarak geri çağırabilen bir klip deposu içerir.

Ingest ve Playout Sunucusu

Prodüksiyon genellikle bir haber bültenine veya program dizisine dahil edilmesi gereken önceden üretilmiş bölümleri içerir. Bu video sunucusu, canlı yayın veya önceden üretilmiş bir şov sırasında programların ve reklamların alımını ve oynatımını kolaylaştırmanızı sağlar. Ayrıca video dosyalarının yayınlanmasından daha sonra post prodüksiyon için bir kaynak olarak da kullanılması sağlanır.

Temel olarak bu sunucular birden fazla kamera akışını alır ve kaydeder. Bazıları tamamen yazılım tabanlı olan yeni, daha az maliyetli modeller ortaya çıkmakta, daha fazla özellik eklemekte ancak COTS donanımında barındırılmaktadır.

Kodlayıcılar/Kod Çözücüler (Encoder/Decoder)

Bir rejide kod çözücüler, uydu kaynakları ve canlı 3G/4G hücresel kaynaklarından gelenler gibi stüdyo dışından gelen uzak video sinyallerini almaya yardımcı olur. Hem donanım hem de yazılım tabanlı kodlayıcılar, özellikle kablosuz iletim kurulumlarında bant genişliğini koruyarak görüntüleri stüdyoya geri göndermek için kullanılır. Yayından önce bir dosyayı sıkıştırmak zaman ve para tasarrufu sağlar.

Video Duvarları (Videowalls)

Hiçbir reji odası, bir prodüksiyon sırasında programı ve çeşitli kamera akışlarını izlemek için kullanılan bir tür monitör duvarı olmadan tamamlanmış sayılmaz. Genellikle, kontrol odası ekibinin tüm video ve ses bileşenlerini görsel olarak yönetmesine yardımcı olan, göz seviyesinden biraz daha yüksekte özel braketlere asılan çeşitli referans monitörlerinden oluşur.

Çoğu odada, bir tür kontrol yazılımı tarafından yönetilen birden fazla LED monitör kullanılır. Bu yazılım veya bir video yönlendirici, program akışlarının tesisin ihtiyaç duyan farklı bölümlerine dağıtılmasına yardımcı olabilir. Örneğin, tekrar oynatma operatörü veya ses miksaj paketi farklı bir odada olabilir, ancak yine de görüntüyü izlemeleri gerekir, bu nedenle tekrar oynatma operatöründen ayrı bir beslemeye ihtiyaçları vardır.

Bir video duvarı tasarlarken, öncelikle kaç farklı alanda kaç kişinin sinyali görmesi gerektiğini belirleyin. Ardından kaç kamera beslemesini izlemeniz gerektiğini hesaplayın. Bazı durumlarda resim masası çoklu görüntüleyici ekranını çalıştırmak için kullanılabilir. Ancak genellikle çoklu görüntüleyici, monitör duvarınızda farklı başlıklar ayarlayabilmeniz ve farklı odalarda farklı kullanıcıları destekleyebilmeniz için router çalıştırılır.

Monitör duvarınızı kurmanın bir başka yolu da video routing switcher kullanmaktır. Bu, router üzerinde önemli çıkışların yer kaplamasını önlemeye yardımcı olur. Router’ı kullanmak da paradan tasarruf etmeye yardımcı olur.

Gerçek ekranlara gelince, maliyetten tasarruf etmek için birçok kurulumda tüketici sınıfı 40-55 inç LED-LCD monitörler kullanılıyor. Bir video duvarını bir dizi düz panel olarak tasarlamak, tüm duvarı kaplamak yerine onlara ayrı ayrı hizmet vermenizi sağlar. Ve en iyi kısmı: Bunu yapmak için uzman bir teknisyene ihtiyacınız yok.

Otomatik Haber Prodüksiyon Sistemleri

Artık pek çok haber stüdyosu, programların ve reklamların bir listesini oluşturmak için bir veritabanı sistemi kullanan ve daha sonra haber yayını sırasında otomatik olarak çalıştırılabilen Otomatik Haber Prodüksiyon Sistemleri ile donatılmıştır. İlk olarak 2005 yılında kullanılmaya başlandığında teknik açıdan sıkıntılı olan bu benzersiz BT merkezli yazılım sistemleri artık son derece güvenilirler. Personel ihtiyacını azaltırken operasyonel maliyetlerden tasarruf edilmesine yardımcı oluyorlar.

Resim masasını, ses mikserini, grafik işlemcisini çalıştırmak ve hatta sanal setleri başlatmak için otomatik bir sistem kullanılabilir. Bu tür otomatik sistemleri kurmak için yapılması gereken bazı hazırlıklar var ve beraberinde getirdiği verimlilik ve canlı yayın hatalarındaki azalma yadsınamaz. Bu tür sistemlerin uzaktan operasyon iş akışları için kullanıldığını da görüyoruz. En yeni haber otomasyon sistemleri, haber odası bilgisayar sistemine bağlı bir haber senaryosunu alarak kaynakları, çekimleri, ipuçlarını, kamera hareketlerini, grafikleri ve ses seviyelerini yönlendirmenize olanak tanıyor.